E ui ina ua agaʻigaʻi i luma le faifaatoʻaga, ae o loo iai pea le manaʻomia tele mo ni auala lē faaleagaina e “vaai” ai i le palapala. Le US Department of Energy's Atina'e Su'esu'ega Poloketi Ofisa-Energy (ARPA-E) ua tuʻuina atu le $ 4.6 miliona i le Lawrence Berkeley National Laboratory (Berkeley Lab) mo ni poloketi se lua e faʻafetaui ai lenei va, tuʻuina atu i le au faifaatoʻaga ni faʻamatalaga taua e faʻateleina ai fua o fualaʻau aʻo faʻalauiloaina foi le teuina o le carbon i le eleele.
O se tasi o poloketi e faʻamoemoe e faʻaogaina le eletise eletise e faʻataʻitaʻia ai le aʻa, lea o le a faʻavavevave ai le faʻatupuina o fualaʻau ma aʻa e faʻatatau i tulaga faʻapitoa (pei o le lamala). O le isi poloketi o le a atiaʻe se auala fou faʻataʻitaʻiga e faʻavae i luga o le faʻasalalauina o neutron e fua ai le tufatufaina o le kaponi ma isi elemene i totonu o le eleele.
Na maua e Berkeley Lab nei fa'ailoga tauva mai ARPA-E's Rhizosphere Observations Optimizing Terrestrial Sequestration (ROOTS) polokalame, lea e taumafai e atiaʻe fualaʻau e aveese ai le kaponi mai le atemosifia ma teu i totonu o le eleele - e mafai ai ona faʻateleina le 50 pasene i le loloto o le faʻaputuina o le kaponi ma le faʻaputuina ae faʻaitiitia ai foi le faʻaosoina o le nitrous oxide i le 50 pasene ma faʻateleina le gaosiga o le vai i le 25 pasene.
O le faaletonu o le kaponi o le eleele ose mea e tupu i le lalolagi e mafua mai i le tele o tausaga o faatoaga tau alamanuia. O eleele e iai le malosi e teu ai le tele o le kaponi, faʻaitiitia ai le faʻaogaina o le carbon dioxide i le ea ae faʻaleleia atili ai le faʻaleleia o le eleele ma le taofiofia o le vai.
Se EEG mo laau
Atina'e o le Tomographic Electrical Rhizosphere Imaging (TERI) tekinolosi, lea na tuuina atu $2.3 miliona e le ARPA-E, o loʻo taʻitaʻia e le Berkeley Lab geophysicist Yuxin Wu, faʻapea foʻi i le Climate & Ecosystem Sciences Division. "E mafai ona e mafaufau i ai e pei o le faiʻai faʻataʻitaʻiga, poʻo le EEG, lea e mafai ai e electrodes faʻapipiʻi i lou ulu ona faʻamaumau mamanu o galu o le faiʻai," o le tala lea a Wu. "O le tekinolosi fou o le a pei o se EEG mo laau toto."
E ala i le tuʻuina atu o se eletise eletise itiiti i totonu o le aʻa, lea o le a faimalaga i totonu o le aʻa, o le a lagona e TERI le tali eletise o aʻa ma eleele ma tuʻuina atu faʻamatalaga i luga o aʻa, vaega o luga, loloto, ma tufatufa i le palapala, faatasi ai ma fa'amatalaga i luga o le palapala ma le susu ma pe fa'afefea ona suia nei suiga ile taimi.
I se fa'afeagai, o le faiga masani i le su'esu'eina o meatotino a'a, lea e fa'aigoaina e le moniker "shovelomics," e aofia ai e le sili atu nai lo le suo ma le pakete vai a'o le'i su'esu'eina a'a i totonu o le fale su'esu'e. "O se auala e sili ona galue malosi ma maualalo le faʻaogaina e faʻaalia ai aʻa," o le tala lea a Wu. “Ma o le taimi lava e te eliina ai le aʻa, ua e maeʻa. E le mafai ona e tilotilo i suiga i le aluga o taimi.”
Ua amata e Wu le suʻega muamua i totonu o le fale suʻesuʻe. Mulimuli ane o le a ia faia le suʻega fanua ma fua o saito i le galulue faatasi ma Ole Samuel Roberts Noble Foundation. Fa'avae i Ardmore, Oklahoma, o le Noble Foundation o le inisitituti su'esu'ega fa'ato'aga tuto'atasi aupito tele i le Iunaite Setete ma e sili atu i le 13,500 eka o fa'ato'aga o lo'o faia su'esu'ega ina ia mafai ai e faifa'ato'aga ma faifa'ato'aga ona fa'ateleina fua fa'aitulagi ma le tausiga o fanua.
O Wu ma lana 'au o loʻo faipaʻaga foi ma Subsurface Insights, o se pisinisi laʻititi e taulaʻi i le atinaʻeina o polokalame mo faʻaoga faʻafanua.
O le sini o le poloketi o le atina'eina lea o le a'a o lo'o soso'o mai le fa'aogaina o tekonolosi fa'atasi ma fa'ata'ita'iga fa'anatura e fa'avavevave ai le fa'atupuina o fa'ato'aga fa'aa'a ma ni uiga fa'apitoa; mo se faʻataʻitaʻiga, sili atu le faʻaleleia o le tau ma sili atu le faʻapalepale mo le maualalo o le vai ma le maualalo o faʻamaʻi. Mulimuli ane, o le meafaigaluega e mafai ona fesoasoani e faʻateleina fua aʻo faʻateleina le gaosiga o le carbon i le palapala.
Mai neutrons i gamma ave i carbon detection
I le poloketi lona lua, na tuʻuina atu foi le $ 2.3 miliona, Berkeley Lab physicists taʻitaʻia e Arun Persaud o le Vaevaega Fa'atekonolosi Fa'atekinisi & Fa'aaogāina Fa'atekonolosi (ATAP). o le a fausia se meafaigaluega e iloilo le kemisi palapala, e aunoa ma le faalavelaveina, e ala i le inelastic neutron faataapeapeina. "O le afi eletise o le a auina atu neutrons i le palapala," o le tala lea a Persaud. “E mafai e neutron taʻitasi ona tali atu i atomi i totonu o le palapala ma maua ai se gamma ave, lea e mafai ona tatou iloa i luga o le eleele ma se gamma detector. Ona tatou fuaina lea o le malosi o le gamma, ma mai lena mea e mafai ona e iloa ai le ituaiga o atoma; kaponi poʻo le uʻamea poʻo le alumini, mo se faʻataʻitaʻiga."
Fa'atekonolosi fa'apenei o lo'o fa'aogaina nei i talosaga mo le puipuiga o le atunu'u, e pei o le su'eina o mea pāpā ma isi mea i uta, ma ose vaega umi o su'esu'ega i Berkeley Lab.
"O lenei tekinolosi o le a le gata ina mafai ona fuaina le tele o le kaponi i totonu o le eleele ae faʻapea foʻi ma le faʻafanua faʻafanua o ni nai senitimita," o le tala lea a Wim Leemans, faʻatonu ATAP.
Fai mai ersaud e le pei o tekinolosi o loʻo i ai nei mo le suʻeina o meatotino o le eleele, o lenei metotia e mafai ona faʻaaogaina i totonu o le fanua ma e mafai ona fuaina suiga ile vateatea ma le taimi e aunoa ma le faʻalavelaveina o le palapala. O metotia masani o lo'o aofia ai le viliina o 'ele'ele ma le faia o su'esu'ega vaila'au i tua i totonu o le fale su'esu'e, lea e le mafai ai ona toe fuaina le palapala e tasi ma e le mafai ona fa'atinoina i vaega tetele.
Faatasi ai ma le ATAP physicist Bernhard Ludewigt, o le a galulue Persaud ma Adelphi Technology Inc. e atiaʻe le neutron generator. O le fa'ai'uga o le faiga e mafai ona iu ai ina fa'atusaina se masini feavea'i e fa'atino fua i totonu o le fanua a le faifa'ato'aga.
- Julie Chao, Iunivesite o Kalefonia
Punavai: Iunivesite o Kalefonia