O le faasūsūina o fualaʻau faisua e iai se talaʻaga umi, e mafua mai i le mea moni o le vai o se punaoa e gata. O lo'o fa'aauau pea ona fa'atupula'ia le fa'atāuaina o le tele o le vai mo le ola manuia o la'au.
E tusa ai ma le Fairfax, Virginia-faʻavae Asosi Fa'avai, na amata ai le vai i le 6000 TLM. Na amata i le taimi lava e tasi i Aikupito ma Mesopotamia (i aso nei o Iraq ma Iran), e faʻaaoga ai le vai o le vaitafe o le Naila poʻo le Tigris/Eufirate. O le lologa, lea na tupu ia Iulai ia Tesema, na faʻafefe i fanua mo le 40 i le 60 aso. Ona toe tafe lea o le vai i totonu o le vaitafe i le taimi sa'o i le taamilosaga tuputupu a'e.
I le 1800 TA, na oʻo atu i le toeitiiti 20 miliona eka fanua faʻafefe i le lalolagi atoa. E faatusatusa lea i le tusa ma le 600 miliona eka i aso nei.
O le gafatia o le fa'asūsū feavea'i i le gaosiga o fa'ato'aga na iloa ina ua mae'a le Taua Lona Lua a le Lalolagi. O le faʻalavelave o le faʻatupulaia o avanoa o alumini. O le u'amea mama na amata ona suitulaga ia paipa u'amea mamafa ma mea fa'apipi'i e faia i le u'amea po'o le sila.
O le taua o le alumini o loʻo faʻaalia i fuainumera mo le vaitau. O fuainumera a le malo o Amerika ua faaalia ai e 1.25 miliona pauna o paipa na faapipiiina i le Iunaite Setete i le 1946. E oo atu i le 1955, ua siitia le fuainumera i le 50 miliona pauna.
E fa ituaiga o fa'asūsū: luga (lolo ma le furrow); sausau; timu; ma lalo ifo. O metotia o luga e masani lava ona leiloa le tele o le vai i le fa'asao, ma ua fa'aitiitia le ta'uta'ua mo le tele o tausaga ona ua suitulaga ia faiga fa'atete.
Ua vaaia e le lalolagi o fualaau faisua se suiga i le fa'asusu vai i le tele o tausaga talu ai.
Fa'asusu vai (lea e ta'ua o le trickle, po'o le micro-irrigation) e mafai ai ona fa'atonu lelei le fa'aogaina o le vai ma le fetilaisa e ala i le fa'ataga lemu o le vai i tafatafa o a'a o la'au e ala i feso'ota'iga o alatoto, paipa, paipa ma mea fa'aulu. Plasticculture o le faʻaogaina tuʻufaʻatasia o le faʻasusu vai, polyethylene mulch ma moega siʻi. E sili atu le gaosiga ma le vave e mafai ona ausia i le gaosiga o fualaau faisua e ala i le tuʻufaʻatasia o palasitisikultura ma le faʻaogaina o mea faʻapipiʻi, e tusa ai ma tagata tomai faapitoa i alamanuia.
“O le tele o faifa’ato’aga fuala’au ‘aina ou te feagai ma e iai fo’i ituaiga o fa’asusu,” o le fa’aaliga lea Ron Goldy, faiaoga Sinia Extension i le Iunivesite a le Setete o Michigan.
Goldy na amataina ma faagaoioia le Southwest Michigan Irrigation Network, o se polokalame e mataituina ai le susu o le eleele e totogi mo le tautua e maua ai e le au faifaatoʻaga le faitau vaiaso ma fautuaga i le faʻaogaina o vai.
“E fa’atatau i fua o fa’ato’aga, o le to’atele lava ua o’o i le timu,” o le tala lea a Goldy. “O nisi o fuala’au fa’ato’aga e le mafai ona fa’asusu, e pei o sana, kāloti, seleni, aniani, pi, pateta, piko, pi ma isi o lo’o totō i le mafiafia tele.”
O isi faʻamanuiaga e ofoina mai e le drip system, e tusa ai ma Goldy, e aofia ai:
- E fa'aoga fo'i e fa'asuavai fa'asuavai laina fa'asu'u e fa'asusu ai
- O mea fa'apipi'i-taui fa'amalosi ua fa'ataga ai le fa'aogaina o le timu i luga o nofoaga maupu'epu'e
- E sili atu le fa'atete pe a o'o i le saogalemu o mea'ai
- Fa'atete e maua ai le fa'aogaina lelei o le vai ma mea'ai
- E mafai e le Drip ona fa'aitiitia le mamafa ma le voluma, ma e sili atu mo i latou e maualalo le gaosiga
- O le susu e fa'aitiitia ai le mamafa o fa'ama'i e ala i le le susu o lau ma fua
- E mafai e le au faifaatoʻaga ona faʻasusu i le sua ma faʻaauau pea isi gaioiga i le fanua
- E faigofie ona fa'autometi
"O le faʻasusuina o se tasi lea o auala sili e faʻaitiitia ai le lamatiaga i fualaʻau maualuga, e oʻo lava i se tulaga maualuga o le vai e pei o Michigan," o le tala lea a Goldy. “Ou te fa’amalosia so’o se faifa’ato’aga o fuala’au fa’atauaina e fa’asusu i so’o se auala, e sili i le fa’asusu.”
O se su'esu'ega o auala fa'asusu i Kalefonia e le American Sosaiete o Inisinia Lautele aoina fa'amatalaga i auala na fa'aogaina e le au faifa'ato'aga e fa'asūsū ai a latou fa'ato'aga i le 2010. Na fa'atusatusa fa'ai'uga ma su'esu'ega muamua e iloilo ai tulaga.
E tusa ai ma suʻesuʻega, mai le 1972 i le 2010 na faʻatupulaʻia ai le fanua totō mai le 15 i le 30 pasene mo togalaau ma mai le 6 i le 15 pasene mo tovine. O le vaega na totōina i fualaau faisua o loʻo tumau pea le tumau, ae o le totōina o faʻatoʻaga ua paʻu mai le 67 i le 41 pasene o le vai. O le eleele na fa'asusuina i le fa'asusu i lalo (trip and micro-sprinkler) ua si'itia i le tusa ma le 38 pasene, ae o le aofa'i o fanua fa'asusu i luga o auala na fa'aitiitia i le tusa ma le 37 pasene.
Ae faimai foi USDA, e ui lava i le faʻamoemoe mo le susu mai El Niño, o loʻo feagai le au faifaatoaga Kalefonia i se isi lamala tausaga i le 2016. E oʻo lava i le fa tausaga o le lamala sili ona leaga i luga o faʻamaumauga, o le faʻatoʻaga faʻatoʻaga Kalefonia o se faʻamaumauga $ 54 piliona i le 2015, e sili atu ma le afa o le atunuʻu. fua fou. Ua fesoasoani le suavai o le eleele e totogi ai le le lava o timuga o Kalefonia, ae e le mafai ona faaauau pea le ova vai o le eleele.
Ua tali atu le aufaifaatoaga Kalefonia i le lamala e ala i le gaogao; fesuia'i i fua o fa'ato'aga e maua ai le tau maualuga i le iunite o vai; ma fesuia'i tekinolosi fa'asusu. Toeitiiti lava o fanua fa'ato'aga Kalefonia uma e fa'asusuina, o lea o le fa'aauauina pea o le fa'aleleia atili o le fa'asusuina o le ki lea i le tau o lamala.
Gaosiga, lelei
David Zoldoske, faatonu o le Nofoaga Autu mo Fa'afaigata Tekonolosi (CIT) i le Iunivesite o le Setete o Kalefonia, Fresno, ua 35 tausaga o galulue faatasi ma le au faifaatoaga i mataupu tau vai.
CIT na faavaeina i le 1980, ina ua maeʻa se tasi o lamala sili ona leaga i le talafaasolopito o Kalefonia (aʻo leʻi oʻo i le taimi nei) i le 1976-77.
Fai mai Zoldoske, ua naunau le fono faitulafono a le setete e faia nisi mea e faʻaleleia ai faiga faʻasusu i Kalefonia, e pei lava o le faʻaaogaina o le faʻaaogaina o vai. Ua fa'aleleia e le nofoaga autu ana galuega su'esu'e fa'atasi ai ma le atina'eina o oloa fa'asusu.
“Sa matou taʻimua i le suʻega o mea faigaluega faʻasusu mo le 35 tausaga talu ai," o lana tala lea.
“Matou te galulue faʻatasi ma faʻamalo faʻamalo, tape tape mo le totoina o fualaau faisua, ma matou faia foi le tele o suʻesuʻega ma aʻoaʻoga e ave mea matou te aʻoaʻoina ma faʻasoa atu i le au faifaatoaga," o lana tala lea. "Ua matou tuputupu aʻe i le tulaga o loʻo matou faʻalauiloaina nei mea fou i kamupani faʻamaʻi ma oloa."
O lo'o manatua e Zoldoske aso a'o lumana'i le fa'ateteina o tekonolosi ina ua fa'asūsū mea uma i vai. O fualaau faisua na totoina mo se taimi umi i ni vai. Fa'ato'aga sa'o na suia uma na mea."
Fai mai a ia, o luʻitau muamua o le faʻaaogaina o le drip e aofia ai le suʻeina o le loloto o lona aoga ma le umi e tuʻu ai le faiga. O le galue ma le tetele o pu i totonu o mea fa'aulu ma le taofia o iniseti mai le fa'aleagaina o le lipine fa'atete na maua fo'i.
"O le tekinolosi na faʻatagaina ai i matou e faʻaleleia atili a matou gaosiga ma le lelei i le faʻaaogaina o le lipine faʻafefe i le gaosiga o fualaau faisua," o le tala lea a Zoldoske.
Na ia maitauina le mumusu o le au faifaatoʻaga o loʻo faʻalelei i le faʻafefe o le sprinkler, aʻo leʻi malamalama i le faʻaogaina o le palasitika mo le totoina ma le seleselega o manaʻoga.
"Fa'atasi ai ma le timu, e mafai ona tatou pulea lelei le vai faʻaaogaina ma le faʻapalapala lautele," o lana tala lea. "O loʻo i ai se malamalamaga lelei i le puleaina o le loloto, le faʻaogaina o palasitika sili atu ma emitters e maua ai le saʻo o le tafe ma le vaʻa ina ia ausia le faʻaleleia atili o le faamamaina."
Fai mai a ia, o le faʻaogaina o drones mo le vaʻaia mamao e maua ai se vaaiga sili atu i le aoga o le faʻafefe i totonu o le fanua.
“E mafai ona tatou fa'ailoaina nofoaga liko, la'au o lo'o mafatia ma fa'ailoa vave le mea e ono tula'i mai ai se fa'afitauli ile fa'asūsū, fuala'au, palapala ma pe. E mafai ona fesoasoani e faʻasaʻo faʻafitauli i le vaitau o le tuputupu aʻe ma vave avatu ia te oe na faʻamatalaga.
I le amataga o ni nai tausaga talu ai, sa auai Zoldoske i galuega na faʻaaogaina masini e mataʻituina ai le vegetative index o fanua tetele o meleni.
“O le vaiaso pe 10 aso i fafo, e mafai ona e vaʻavaʻai i vaega eseese o le fanua ma ni faʻamatalaga moni ma alu i fafo ma fuafua le fua ma le tele o le oloa. Na fesoasoani lea i le au maketi e fa'atau muamua le fanua a'o le'i seleseleina. O nisi o nei faʻamatalaga e mafai ona tuʻuina mai na matou iloa i le 15 i le 20 tausaga talu ai.
O le faʻaaogaina o tekinolosi fou "o se faʻagasologa o le evolusione," o lana tala lea. “E le faapea ona o se tagata e toʻatasi o loʻo faia e le faʻapea ua faʻafeiloaʻi lautele. Ua amata ona matou va'aia le au faifa'ato'aga o lo'o tui le ea i totonu o laina fa'atete, ma e fesoasoani i le fa'afefe o le vai i le sone a'a e o'o atu ai i le fa'ateleina o fua. Ua matou vaaia le si'itia o le 15 pasene o meleni fa'atau i le lima tausaga talu ai.
Fai mai Zoldoske, o lo'o fa'aogaina e le au faifa'ato'aga le tele o faiga fa'aletonu po'o le fa'aitiitia o le o'o, “o lea e le tele ai le galueaina o le palapala. O le a iai fa'amanuiaga ile tau ma fa'amamafa ile soifua maloloina ole eleele. O lo'o ua'i atu tagata ina ia fa'amautinoaina o lo'o maloloina lelei le palapala. O nisi o loʻo totoina fualaau faisua ma sili atu le masima o loʻo i ai, ma mafua ai ona alu ese nisi o na eleele mai fualaʻau maʻaleʻale."
Fai mai a ia, o le le lava o tagata faigaluega o loʻo faʻaauau pea ona avea ma faʻafitauli, aemaise lava i le tele o tagata faigaluega tomai e manaʻomia e malamalama ma faʻaogaina meafaigaluega faʻatekonolosi lata mai.
“E te manaʻomia le itiiti ifo ae sili atu le tomai i le faʻauiuina o vai nai lo le faʻafefeteina,” o lana tala lea. “Sa masani ona e fe'avea'i solo i lima. O lea ua iai nisi fa'amatalaga. O le feso'ota'iga uaealesi atoa o se fa'aopoopoga tele. E tu'uina atu ia te oe fa'amatalaga e uiga i le mamafa ma le tafe o le vai, tulaga o le susu o le palapala, fa'atasi ai ma le faitau o le matagi ma le vai.
“O le au faifaatoʻaga i aso nei e tele atu faʻamatalaga i o latou tamatamai lima e fai ai filifiliga. I le agai i luma, o le a tatou vaʻai i le tele o faʻamatalaga o loʻo aoina mai le fanua i taimi masani, faʻatautaia i se iPhone poʻo se mea.
Le auala aoga a Drip
John Nye, peresitene ma le faʻavae o le St. Joseph, Michigan-faʻavae Trickl-eez, ua silia ma le 40 tausaga o auai i le pisinisi o vai. Sa galulue o ia ma le faifaatoaga Jim Demski, o se tasi o le au faifaatoʻaga muamua i sautesisifo Michigan e faʻaaogaina le timu.
“Sa umi se taimi na latou totoina ai tamato ma fa'asusu vai i luga o latou pito i luga,” o le tala lea a Nye. "O le a le mea e tupu o le ai ai ni o latou maʻila i luga o latou. Ua leva ona ia totoina tamato – 15 tausaga pe sili atu. Na o le su'eina o tala, e le'i maua se tupe. Sa fiafia o ia e uiga i faʻamoemoega o moega siʻitia, ata tifaga, palasitika faʻafefe, fafaga vai ma meaʻai i totonu o lena faiga. O se laasaga tele le faia o lena mea i le taimi e tasi. O le mea moni o le auala sili lea e fai ai.
“Sa ou galue i le tele o matata. O lana gaosiga i luga o le eleele mafolafola, na ia mauaina pe tusa ma le 700 pusa tamato Numera 1 i le eka. Ina ua liua o ia i moega siisii, i le faaaogaina o ata tifaga, o le fua na oo atu i le 1,500 pusi i le eka. Na ia sili atu nai lo le faaluaina o le fua ma le lelei na faateleina tele. Sa le mafai ona ia tausisia poloaiga. Na va'aia e isi faifa'ato'aga i le eria ma manana'o e fa'aoga.
“(Drip) e aoga mo pepa, isalaelu ma isi fualaau faisua eseese,” o lana tala lea. “Ia o lo’o fa’aaogaina e tagata uma o lo’o i totonu o pisinisi fai fuala’au se’i vagana ai eleele palapala. Faatasi ai ma fua o tamato e silia ma le 2,000 pusa i le eka, o se tala manaia tele.”
O le faʻaaogaina o le paʻu ua fesoasoani i le sili atu le lelei o paipa ma le iloa atili e uiga i le fafagaina o meaʻai, o le tala lea a Nye.
“Ua fai sina suiga - ose mea manaia. O tagata uma i totonu o le pisinisi ua alu i ai ma e leʻi toe foʻi i tua, pe a latou vaʻai i le lelei e mafai ona i ai.
Fai mai Nye sa i ai le tetee a le au faifaatoʻaga i le faʻapipiʻiina vave.
“E foliga mai e tele naua tupe fa’aalu – e tele naua le suiga. Mo i latou na faʻataʻitaʻiina, o taui na i ai iina ma o le alamanuia atoa ua paʻu i le laina. E fai lava si fa'aagaga o tau i le faia o lea mea. O le gaosiga ma le lelei e sili atu le maualuga, ma le maualalo o tau i iunite i le faaiuga.
Fai mai a ia, o le faʻaleleia atili o paipa ua mafai ai ona "faʻalagolago tele e le mafai ona faʻapipiʻi. E galue i le auala tatou te mananao ai. E matua mautinoa lava pe afai e tu'u sa'o e le au faifa'ato'aga le fa'amama ma mulimuli i mea tatou te iloa fai. Ua toe fa'aleleia ma fa'aleleia. O lea la ua matua fa'atuatuaina le faiga ma fa'aoga lautele e mafai e se faifa'ato'aga fou ona amata sa'o i totonu ma faigofie ona malamalama ma fa'atupuina (se faiga) ma fa'aoga mo latou lava. O se suiga moni lava.”
Faatasi ai ma faiga fou, e ki ma tape e le au faifaatoʻaga pamu i telefoni feaveaʻi, ma mafai ona mataʻituina mea o loʻo faia i le tafe ma tui faʻapalapala.
"O tekinolosi i aso nei e mafai ona mataʻituina pe a oʻo mai se afā timu ma mafai ona faʻaoga le telefoni e tape ai le faiga - ma e mafai ona e faia mai mamao," o le tala lea a Nye.
Na taʻua e Nye, o le isi atinaʻe taua o le faʻalauteleina o faiga toe faʻaaogaina e "toe faʻaaogaina mea o loʻo matou tosoina i fafo ma toe faʻaaogaina."
O se talafaasolopito o tupe maua
O Phil DeMarco o Hammonton, New Jersey, o se tasi sa avea muamua ma sui o le Komiti Faafoe o le Irrigation Association o le sa auai i galuega tau vai mo le fitusefulu tausaga, na fanau ma tausia i se faatoaga i le itu i saute o New Jersey. Na ia matauina le vave faʻaaogaina o faʻamaʻi alumini feaveaʻi, faʻaaogaina lima i luga o le faatoaga fualaau faisua a lona tama lea na umia i le 1940s.
"E masani lava o ni mea e fai i le fale," o le tala lea a DeMarco. “O pamu faufale na amata i le vaega lea i le Taua Lona Lua a le Lalolagi. Fa'ato'a fa'ai'uga o le vaitau o le 1970 na fa'aaoga muamua ai faiga fa'a-winch vai. Ina ua ou tufatufaina atu mea e fau ai vai i le 1975, sa i ai nisi o iunite feaveai, ae sa tele lava ina matou fauina a matou lava pamu tiso maualuga ma faatau atu i lalo o le eleele PVC. O se vaega o fualaau faisua i Vineland, New Jersey, o loʻo faʻaaogaina pea le alumini faʻaaogaina lima. Na'o le pau lea o le vaega o lo'o e va'aia pea ni tama'i fa'ato'aga e 8 i le 10 eka o lo'o fa'aaogaina.
“Ua ave e Drip le vaega o fualaau faisua,” o lana tala lea. “E sefe ai tagata faigaluega, e taugofie, e leai se fa’ama’imau o le vai, ae na’o le vai e te fa’aaogaina i se vaega tonu. O lo'o e tu'uina fo'i i lalo, fa'atasi ai ma le la'au i lalo ole palasitika. O lo'o latou totoina tamato, lanu meamata ma mea uma. O saga suamalie e fa'aaoga lava sina timu – ae ose fuala'au vave ona ola."
“O lo’o i ai se sefe o lo’o va’aia o lo’o tu’u i totonu o vai fa’asusu, ae e te le o tausia masini ma paipa. E leai se mea e fai vagana ai le amataina o se pamu po'o le tatalaina o se alatoto. Ua faia se eseesega tele. O le taimi lava na vaaia ai e (tagata fai togalaau) se mea ua sau i luga o le auala, se mea fou, sa latou oso i luga.
Fai mai a ia, o le itu i saute o New Jersey e leai se faʻafitauli o le maua o le suavai o loʻo vaaia i isi vaega o le atunuʻu.
- Gary Pullano, faatonu lagolago