#Kazakhstan #Fa'ato'aga #Faivai #Fa'avaivai #Fa'ato'aga #Tapu #Suiga o le Tau #RECCA #Fa'afouga #Saogalemu o Mea'ai #Fa'asao Si'osi'omaga
I laufanua matutu o Kazakhstan, lea e lamatia ai le utiuti o le vai i le fatu o faatoaga, ua aliaʻe mai ai se faailoilo o le faamoemoe. Fa'alapotopotoga fa'ava-o-malo o lo'o ofoina atu fesoasoani e fa'afetaui ai le le lava o le suavai; 40% o le vai ua leiloa i faiga fa'asusu. Su'esu'e galuega-suia ta'aloga e toe fa'aleleia ai le lumana'i fa'ato'aga a Kazakhstan.
I tausaga talu ai nei, na faʻalogo ai le au faifaatoʻaga Kazakh i le faʻalavelave. O le tele o itulagi o le atunuu ua matutu ona o mugala faaumiumi. Ua faaitiitia vaitafe, ma ua tau utiuti vai mo manaoga taua. Ua faailoa mai e le Matagaluega o le Ecology le tulaga taua. Ina ia fa'atumauina fua fa'ato'aga, e mana'omia e le aufaifa'ato'aga ni fa'asusu lelei. Ae ui i lea, o alavai tuai ma alavai e matua mana'omia lava le toe fa'aleleia. E le lava mea faigaluega ma tagata tomai faapitoa. Ua fa'ailoa mai e le au popoto, o le amataga o le tautotogo e va'aia ai le tafe mai o le vai ona o le liusuavai o le kiona ma le kiona, ae toetoe lava o le afa o le vai e leiloa i le fa'asao ma le fa'amama. O tekonolosi fou e taua tele e fa'asao ma fa'asoasoa lelei lenei punaoa taua.
Fofo fou ua ofoina mai e RECCA
O le Nofoaga Tutotonu o le Siosiomaga Faʻaitulagi mo Asia Tutotonu (RECCA), o se faʻalapotopotoga faʻava-o-malo e leai ni tupe mama na faavaeina i le 2021 e malo o atunuu Asia Tutotonu e lima, le Iuni a Europa, ma le UNDP, ua laa i totonu e foia lenei faʻalavelave. O le tausaga nei, latou te amataina ai ni poloketi tetele se lua mo le puleaina o punaoa vai i Kazakhstan. Muamua, o le "Integrated Watershed Management in the Ishim River Basin," o le a faʻatinoina i Akmolinskaya ma North Kazakhstan itulagi, faʻamanuiaina i le 7500 faʻatoʻaga i nuʻu e pei o Karabulak, Azat, Arnasai, Shortandy, ma le aai o Stepnogorsk. O le tau o le poloketi: $123,000. O le poloketi lona lua, "Faʻaleleia le Tutoatasi o le Tamaoaiga ma le Faʻamalosia o Tamaitai i Nuʻu i tua o Asia Tutotonu e ala i le Avanoa i Suavai Faʻasaʻo ma Atinaʻe," o le a aofia ai itulagi i saute o Kazakhstan, Kyrgyzstan, ma Tajikistan, ma le paketi e $450,000. O nei poloketi, faʻatupeina e ala i le lagolago, e fai ma faʻataʻitaʻiga o fofo aoga. O le latou sini o le faʻaalia o auala e mafai ona foia ai faʻafitauli faʻafefe, saunia le auala mo faʻalapotopotoga a le malo e toe faʻataʻitaʻi ma faʻalauteleina faiga faʻapena i se lautele lautele. O galuega ia ua fa'atulaga e mae'a ia Me 2024.
Le Lu'itau o Eleele Fa'asusu i Kazakhstan
O le tele o Asia Tutotonu o loʻo feagai ma le utiuti o le vai, ma faʻaogaina ai faʻatoʻaga naʻo le faʻafefe, e tusa ai ma le RECCA tagata tomai faapitoa. I Kazakhstan, na'o le 7.6% o fanua fa'ato'aga o lo'o fa'asusuina, e tusa ma le 2.2 miliona hectares. Pe a faatusatusa, o Uzbekistan e faasūsūina le 96%, Turkmenistan 90%, Kyrgyzstan 75%, ma Tajikistan 73% o latou fanua lafulemu. Ua valoia e le au popoto le faateteleina o lamala ona o suiga o le tau, ma atili faaitiitia ai punaoa tau suavai. I lenei tulaga, o faʻatoʻaga faʻafefeteina e faʻamautinoa ai le saogalemu o meaʻai, galuega, ma le faʻaitiitia o le mativa.
Ina ia faʻafetaui i suiga o le tau, e tatau i Kazakhstan ona teu faʻafaigaluega i faiga faʻasusu fou ma tekinolosi e faʻasaoina ai le vai. I le taimi nei, o le 62% o le vai a Kazakhstan e maua mai i pesini tuaoi o loʻo faʻaaogaina mo le faʻafefe. E tele lu'itau e feagai ma le atunu'u:
- Ole averesi ole tausaga ole fa'ato'aga ma fa'ato'aga fa'ato'aga e 50 tausaga, ma o le tele o atina'e e sili atu ona matutua.
- O le 40% o le vai o lo'o leiloa i alavai ma fa'amama fa'afefe ona o le sosolo i lalo o alavai ma a'ega.
- E tusa ma le 50% o fanua fa'asusu e a'afia ile salinization.
O fuafuaga na faia e le RECCA e fa'ailoa mai ai se vaitau fou mo fa'ato'aga Kazakh. O le taula'i atu i faiga fa'asuavai gafataulimaina, o nei poloketi e maua ai se ata mo le lumana'i o le atunu'u. O le fa'aonaponei o atina'e fa'asusu, fa'atinoina o le mata'ituina o le lelei o le suavai ma le palapala, ma le fa'avasegaina o fa'ato'aga, o ni laasaga taua ia i le fa'amautinoaina o le saogalemu o mea'ai, fa'asaoina o punaoa tau suavai, ma le fa'aleleia atili o le soifuaga o le au faifa'ato'aga.
A o tatou vaavaai atu i luma, e taua tele mo paʻaga - faifaatoʻaga, agronomists, inisinia faʻatoʻaga, faifaʻatoʻaga, ma saienitisi - e lagolago ma aʻoaʻo mai nei taumafaiga. E ala i taumafaiga faʻatasi ma fofo fou, e mafai e Kazakhstan ona faʻatoʻilaloina lona faʻafitauli o le vai, suia lona laufanua faʻatoʻaga ma faʻamautinoa se lumanaʻi manuia mo tupulaga a sau.